دندان ها بخش مهمی از سیستم گوارش انسان ها هستند. وظیفه ی اصلی دندان ها این است که قبل از قورت دادن غذا را خوب خرد کنند و برای تجزیه آماده کنند.برای آشنا شدن با آناتومی دندان لازم است بدانید که اکثر انسان های بالغ 32 دندان دارند، اما برخی بیشتر و برخی کمتر دارند. مینا (لایه محافظ خارجی دندان شما) سخت ترین ماده در بدن انسان است.

دندان ها نقش اساسی در هضم غذا دارند. دندان ها با خرد کردن غدا عمل بلع را آسان تر می کند.اگرچه دندان ها بیشتر شبیه استخوان هستند، اما در واقع اندام های اکتودرمی هستند. سایر اندام های اکتودرمی شامل مو، پوست و غدد عرق هستند.

انسان چند دندان دارد؟

بزرگسالان 32 دندان دائمی دارند. اما بعضی ها با دندان های از دست رفته (Hypodontia) به دنیا می آیند و برخی از افراد دارای دندان های اضافی (Supernumerary) هستند.

کودکان 20 دندان شیری دارند که در سنین 4 ماهگی تا 6 سالگی رشد می کنند. دندان های شیری در نهایت می ریزند و فضا را برای دندان های دائمی باز می کنند.

با توجه به آناتومی دندان چند نوع دندان وجود دارد؟

ما انواع مختلفی از دندان ها داریم و هر نوع هدف مهمی را دنبال می کند. چهار نوع دندان دائمی در انسان وجود دارد:

• ثنایا
• دندان نیش
• پرمولرها
• مولرها

ثنایا

دندان های ثنایا قابل مشاهده ترین دندان در دهان هستند. اکثر افراد دارای چهار دندان در فک بالا و چهار دندان در فک پایین هستند. ثنایا شامل دو دندان جلویی و دندان های دو طرف آنها می شود.

هر دندان ثنایا یک لبه باریک دارد که به بریدن غذا در هنگام گاز گرفتن کمک می کند.

دندان نیش

دندان های نیش به این دلیل نام خود را گرفته اند که شبیه دندان های نیش سگ هستند. آناتومی دندان نیش نسبت به انواع دیگر دندان ها تیزتر است. اانسان ها دارای چهار دندان نیش هستند یکی در هر ربع (بالا سمت راست، بالا سمت چپ، پایین سمت راست، پایین سمت چپ).

دندان های نیش کمک می کنند تا مواد غذایی مانند گوشت و سبزیجات ترد را جدا کنید. به دندان نیش “دندان چشم” نیز می گویند زیرا دقیقاً زیر چشم قرار دارد.

پرمولرها

دندان‌های پرمولر بین دندان‌های نیش و دندان‌های آسیاب نیز قرار می‌گیرند.

دندان های پرمولر دارای ویژگی های دندان نیش و آسیاب هستند. آنها کمک می کنند تا غذا را به قطعات کوچکتر پاره، خرد و آسیاب کنید.

مولرها

دندان های مولر یا هما آسیاب در پشت دهان قرار دارند. بیشتر جویدن را دندان های آسیاب انجام می دهند. اکثر بزرگسالان دارای 12 دندان مولر هستند سه دندان در هر ربع. دندان عقل (آسیاب سوم)  هم جزوه مولر ها دسته بندی می شود.

آناتومی دندان چیست؟

یک دندان از دو ساختار اصلی تشکیل شده است:

تاج دندان: تاج دندان بخشی از دندان که قابل دیدن است و بالای لثه قرار دارد. تاج دندان از مینا که یک ماده سخت و محافظ است پوشیده شده است.

ریشه: ریشه بخشی از دندان است که آن ها را در فک نگه می دارد. ریشه دندان قابل دیدن نیست زیرا لثه های شما آن را می پوشانند. پایه های (ریشه) دندان به رباط پریودنتال (بافت همبند نرمی که حفره دندان شما را می پوشاند) متصل می کند.

دندان ها از چه چیزی ساخته شده اند؟

دندان های شما دارای چهار لایه اصلی هستند که عبارتند از:

• مینا: این لایه بیرونی محافظ هر دندان است. مینای دندان به محافظت از دندان ها در برابر باکتری های ایجاد کننده حفره کمک می کند. مینا سخت ترین ماده در بدن انسان است.
• عاج: درست در زیر مینای دندان شما، یک لایه عاج وجود دارد. عاج به اندازه مینای دندان قوی نیست. وقتی از دست دادن مینای دندان عاج را در معرض دید قرار می دهد، خطر پوسیدگی افزایش می یابد.
• سیمان: سیمان ریشه دندان شما را می پوشاند. همراه با بافت های پریودنتال، به محکم کردن دندان در فک کمک می کند.
• پالپ دندان: این داخلی ترین لایه دندان است. پالپ شامل اعصاب، عروق خونی و بافت همبند است.

شرایط رایجی که می تواند دندان های من را تحت تاثیر قرار دهد چیست؟

پوسیدگی دندان یکی از شایع ترین مشکلات دندانی است. در واقع، بیش از 90 درصد از بزرگسالان بالای 40 سال در ایالات متحده حداقل یک حفره داشته اند. حفره ها زمانی ایجاد می شوند که باکتری ها از طریق لایه سخت و بیرونی مینای دندان شما بخورند. هنگامی که عاج زیرین این لایه محافظ را از دست داد، باکتری ها به فرسایش دندان شما ادامه می دهند.

مشکلات رایجی که می تواند دندان های شما را تحت تاثیر قرار دهد عبارتند از:

• دندان قروچه: فشردن و ساییدن دندان‌ها مینای دندان را فرسایش می دهد و دندان‌های را در معرض آسیب قرار می دهد.
• حساسیت دندان ها: اغلب اوقات، دندان های حساس به گرما و سرما دارای مینای دندان یا ریشه های آشکار هستند.
• ضربه به دهان: تصادفات وسیله نقلیه، صدمات ناشی از ورزش و سایر آسیب‌ها می‌توانند منجر به ترک خوردن، شکستن  یا افتادن دندان‌ها شوند.
• تغییر رنگ دندان: طبیعی است که برخی غذاها و نوشیدنی ها – مانند چای، قهوه یا انواع توت ها – به مرور زمان دندان های را لکه دار کنند. همچنین ممکن است در اثر مصرف برخی داروها دچار تغییر رنگ دندان شوید.
• دندان های نهفته: گاهی اوقات دندان ها به درستی رویش نمی کنند و در لثه یا استخوان فک شما گیر می کنند. رایج ترین مثال، نهفتگی دندان عقل است، اگرچه ممکن است برای هر دندانی اتفاق بیفتد.
• ناهماهنگی: ارتودنسی دندان های کج و چرخیده همگی نمونه هایی از ناهماهنگی ارتودنسی هستند. این شرایط می تواند تأثیر منفی بر سلامت دهان و دندان و عملکرد جویدن داشته باشد.
• آبسه: گاهی اوقات باکتری ها به پالپ داخلی ترین لایه دندان حمله می کنند. هنگامی که این اتفاق می افتد، یک آبسه دردناک (جیب چرک) ایجاد کنید.
• بیماری لثه: اگرچه بیماری لثه از لثه شروع می شود، اما در نهایت می تواند منجر به لق شدن دندان و از دست دادن دندان شود.