ایمپلنت دندان چیست؟

ایمپلنت دندان بخشی است که به عنوان ریشه دندان در داخل استخوان فک قرار گرفته و تاج دندان روی آن بازسازی می شود. از مزایای ایمپلنت این است که نیازی به تراشیدن دندانهای مجاور ندارد و در نتیجه هیچگونه آسیبی به سایر دندانها وارد نمی سازد. ایمپلنت یکی از بهترین درمان های زیبایی برای جایگزینی دندانهای از دست رفته است، زیرا ظاهری کاملا طبیعی دارد و با دندان های طبیعی افراد هیچگونه تفاوتی ندارد.

افراد در هنگام صحبت کردن و غذا خوردن کاملا احساس راحتی می کنند. ایمپلنت شامل 3 بخش اصلی فیکسچر، اباتمنت و تاج دندان است. فیکسچر یکی از اجزای ایمپلنت است که درون استخوان فک کاشته می شود و با استخوان اتصال محکمی برقرار می کند.

جنس ایمپلنت چیست؟

جنس ایمپلنت معمولا از فلزات مختلف و یا سرامیک هایی با ساختار مشابه استخوان است که با بافتهای بدن سازگاز هستند. در حال حاضر فیکسچر از فلز تیتانیوم خالص و اباتمنت و قطعات لابراتوراری از آلیاژ های تیتانیوم ساخته می شوند.

آیا استفاده از ایمپلنت ها برای هر فردی مناسب است؟

پیش از کاشت ایمپلنت با دندانپزشک خود مشورت کنید. برای استفاده از ایمپلنت سلامتی کامل بدن و همچنین دارا بودن استخوان فک و لثه های سالم از اهمیت زیادی برخوردار است. اگر شما سابقه بیماری مزمن داشته باشید و یا مبتلا به سایش دندانها بیماری هایی از جمله دیابت و غیره باشید، میزان موفقیت ایمپلنت کاهش می یابد.

علاوه بر این افرادی که از سیگار و مشروبات الکلی مصرف می کنند مورد مناسبی برای ایمپلنت نیستند. همچنین سن متقاضی هم یکی از مهمترین فاکتور ها در نظر گرفت.

روند کاشت ایمپلنت به چه صورت است؟

• مرحله اول: پس از انجام اقدامات اولیه جهت جراحی، کاشت ایمپلنت طی مراحلی صورت می گیرد. ممکن است برای متقاضی آنتی بیوتیک و مسکن قبل از شروع درمان تجویز شود .دندان پزشک از مواد بی حسی موضعی استفاده می کند و در صورت نیاز ممکن است داروی آرام بخش نیز بنا به درخواست بیمار بکار رود.
  امکان بی حس کردن دهان با استفاده از داروهای خوراکی یا از طریق تزریق داخل رگ بیمار وجود دارد. برای کاشت ایمپلنت، جراح ابتدا یک برش در لثه ها ایجاد می کند تا به استخوان فک دسترسی پیدا کند. در ادامه یک سوراخ در استخوان ایجاد کرده و پایه را داخل آن قرار می دهد. در ادامه جراح احتماالا از عکس برداری رادیولوژی استفاده می کند تا مطمئن شود ایمپلنت دندان به نحو مناسب در محل قرار گرفته است یا خیر.
  در نهایت جراح بافت لثه را بخیه می زند. زمان لازم برای کاشت دندان به چند عامل تعداد دندان و اینکه آیا پیوند استخوان بطور همزمان انجام می شود یا خیر بستگی دارد. در اکثر موارد، کاشت ایمپلنت کمتر از یک ساعت زمان می برد. بیمار در طول این مدت مقداری درد احساس خواهد کرد. سطح درد احساس شده از نظر بیماران قابل تحمل است.
  پس از عمل جراحی کاشت دندان، جراح آنتی بیوتیک و مسکن تجویز می کند. علاوه بر این دستورات لازم به بیمار داده می شود. پس از کاشت ایمپلنت دندان در استخوان فک، بیمار ممکن است به چند ماه زمان برای جوش خوردن آن به استخوان زمان نیاز داشته باشد. این مدت معمولا 3 یا 4 ماه در صورت کاشت دندان در فک پایین و 5 ماه در صورت کاشت دندان در فک بالا است.

• مرحله دوم: پس از اینکه ایمپلنت ها به استخوان اطراف خود جوش خورده و متصل شد، بیمار برای انجام مرحله دوم آماده خواهد شد. پس از استفاده از داروی بی حسی موضعی، جراح یک شکاف کوچک در لثه ایجاد کرده و به ایمپلنت دسترسی پیدا می کند. در این زمان جراح Screw Cover را از روی ایمپلنت برداشته و آن را با Abutment Healing جایگزین می کند. به این ترتیب فضای مورد نظر برای درمان صحیح لثه در اطراف ایمپلنت ایجاد می شود. در موارد بسیار نادر، ایمپلنت دندان با استخوان به صورت موفقیت آمیز جوش نمی خورد. اگر این حالت مشاهده شود،
  دندان پزشک یکی از اقدامات زیر را برای شما انجام خواهد داد:
  1- خارج کردن آن و جایگزینی فوری آن با یک ایمپلنت که کمی عریض تر است.
  2- خارج کردن آن و استفاده از پیوند استخوان در فضای خالی ایجاد شده و اجازه دادن به ناحیه مورد نظر برای ترمیم در چند ماه بعد از دومین تلاش برای کاشت ایمپلنت دندان.
  هنگامی که لثه ها به طور کامل درمان شدند و ایمپلنت ها به استخوان فرد جوش خوردند، از دندانهای جدید بیمار و دهان وی قالب گرفته میشود و بر اساس قالب تهیه شده مجموعه دندانهای نهایی و دائمی بیمار ساخته میشود تا جایگزین دندان های موقت گردد. انجام این کار به اطمینان از عمر دندانها کمک می کند.

منظور از روکش دندان (Dental Crown) چیست؟

روکش یا  پروتز دندان ثابت، یک کلاهک فلزی یا سرامیکی و یا ترکیبی از هر دوی آنهاست که بر روی دندانهای با تخریب گسترده و در موارد استفاده از
ایمپلنت، بر روی اباتمنت گذاشته میشود ،تا عالوه بر حفاظت از آنها در برابر شکستن، عملکرد و زیبایی دندان نیز مجددا به آن باز گردانده شود.

انواع روکش های دندانی شامل:

• روکشهای تمام فلزی (All Metal): همانطور که از نام آن پیداست تمام بخش پوشش دهنده دندان از فلز ساخته شده که بسته به نوع فلزات موجود در آلیاژ آن میتواند فلز سفید یا زرد باشد.
• آلیاژهای قیمتی (Precious): آنچه که در انواع روکش دندان به عنوان استاندارد محسوب میشود نوع روکش است. 11℅این آلیاژها شامل فلزات قیمتی (طلا، پالتینیوم، وگاهی پاالدیوم ) است که بالغ بر 41 ℅آن طلاست. این همان چیزیست که در اصطالح عموم جامعه “دندان طلا” نامیده میشود.
• آلیاژهای نیمه قیمتی (Semi Precious ): که بیش از 55 ℅از فلزات قیمتی تشکیل شده است.
• آلیاژهای معمولی (Non Precious): کمتر از 55 ℅فلزات قیمتی را شامل میشود. و بقیه آن شامل نیکل ،کروم و…
• روکش های سرامیکی دندان (All Ceramic): همانطور که از نام آن بر می آید ، روکشهای تمام سرامیک به طور کامل از نوعی چینی مانند پرسلن ساخته شده است.
• روکش های PFM یا Porcelain Fused Metal: بخش فلزی دور تا دور دندان را پوشش میدهد و بهعنوان بخش هسته ای استحکام روکش را سبب میشود و پرسلن یا چینی روی آن ،زیبایی روکش را منجر میشود. در واقع ترکیبی از زیبایی و استحکام.
• روکش دندان زیرکونیوم (Zirconium Crowns ): روکش دندان زیرکونیا (روکش زیرکونیوم)، یکی از انواع روکش های تمام سرامیک است که به کمک فریمهای زیرکونیومی تقویت شده است. از لحاظ ساختاری مشابه PFM است با این تفاوت که به جای استفاده از فلز در مرکز روکش از زیرکونیوم استفاده میشود که رنگ آن سفید است ولی استحکام آن به اندازه و یا حتی بیشتر از آلیاژهای فلزی است.

آیا بدن میتواند ایمپلنت دندانی را پس بزند؟

سازگاری یک معیار مهم در ترمیم های دندانی است تا سلامت و عملکرد محصول در بالاترین حد ممکن قرار داشته باشد. در صورتی که سیستم ایمنی فرد بتواند آلودگی بافت همبند را با تجزیه تیتانیوم خنثی کند، جای نگرانی در مورد ایمپلنت تیتانیوم وجود ندارد. اما هر نشانه ای از مشکل احتمالی را باید با آزمایش مشخص کرد. اما احتمال کمی در رابطه با واکنش های آلرژیک ناشی از تیتانیوم وجود دارد. فلز تیتانیوم با قرار گیری در بدن با یک بستر مناسب، امکان هدایت سلول های Tio2 تشکیل یک لایه استخوانی را در محل فیکسچر فراهم میکند.
ایمپلنت باید به نحوی در استخوان قرار گیرد که سلول های استخوان ساز استخوان تازه در اطرافش بسازند.به این ترتیب ایمپلنت به استخوان فک جوش می خورد و با آن اتصالی تنگاتنگ برقرار می سازد که می تواند فشارهای جویدن را تحمل کند اگر این اتصال ایجاد نشود ایملنت لق می شود و شکست میخورد. مثال اگر استخوان موقع سوراخ شدن داغ شود به دلیل سرعت زیاد مته یا کم بودن مایع خنک کننده سلولهای استخوان ساز می میرند.

یا در مواردی که ایمپلنت بلافاصله در جای دندان کشیده شده قرار می گیرد نمی تواند بطور کامل به دیواره های حفره جذب شود و خوب جا بخورد پس فاصله ای بین ایمپلنت و استخوان می ماند که در آنجا جوش نمی خورد . فشار زود هنگام بر ایمپلنت و وارد آوردن فشار های جانبی به پیچ هم از دلایل شکست در جوش خوردن ایمپلنت است.

• کیفیت پایین استخوان: اگر کیفیت استخوان فک پایین باشد یعنی سلولهای استخوان ساز کمتری در اختیار است و به این ترتیب ترمیم و بازسازی استخوان به مشکل بر می خورد.در این گونه موارد شاید پیوند استخوان چاره ساز باشد.
• عفونت و آلودگی ناحیه عمل: گاهی اوقات وجود آلودگی در ناحیه عمل علت شکست است. آلودگی ممکن است قبل از عمل در ناحیه موجود باشد یا هنگام قرار دادن ایمپلنت اتفاق بیفتد در مواردی هم آلودگی پس قرار دادن ایمپلنت به ناحیه حمله می کند. با وجود عفونت، ترمیم و باز سازی استخوان مختل و ایمپلنت پس میزند.
  ممکن است مواد پیوندی که در ناحیه قرار می دهیم مثل پودر استخوان آلوده باشد یا فرد دچار بیماری پیشرفته لثه باشد در این موارد هم بحث آلودگی و پس زدن مطرح است. در حالتی که دندانپزشک ثبات اولیه خوبی از پیچ بدست نمی آورد آن ناحیه را مستعد آلودگی می نماید. ممکن است برای بیمار داروهای آنتی بیوتیک تجویز شود که باید مورد استفاده قرار گیرد.
• ایمپلنت های نامرغوب: ایمپلنتهای مرغوب گران ترند و برای ساختشان تحقیقات، وقت و انرژی بیشتری صرف شده است. بعضی از ایمپلنت های نا مرغوب موقع کار گذاشتن می شکنند و مشکالت زیادی ایجاد می کنند.
• وضعیت سلامتی فرد: سلامتی فردی که می خواهد ایمپلنت دریافت کند هم مهم است. دیابت، دندان قروچه، کمبود برخی ویتامین ها ،سوء تغذیه ، پوکی استخوان ، افرادی که تحت پرتودرمانی و شیمی درمانی قرار گرفته اند، افرادی که زیاد سیگار می کشند، معتادین به مواد مخدر و الکل کاندیداهای مناسبی برای دریافت ایمپلنت نیستند. چرا که در این افراد ترمیم به تاخیر می افتد.

چگونه می توان از ایمپلنت دندانی محافظت کرد؟

مراقبت بعد از عمل

•  استفاده از دهانشویه کلرهگزیدین سه بار در روز از روز بعد از کاشت ایمپلنت دندان به مدت 5 روز.
• استفاده از مسکن تا دو روز اول بعد از کاشت ایمپلنت دندان جهت کاهش درد توصیه میشود.
• از تف کردن پرهیز نمایید.
• دو ساعت بعد از جراحی غذا خوردن مانعی نداشته، اما سعی نمایید به مدت ۲۴ ساعت غذا سرد و رقیق میل نمایید. بعدازاین مدت خوردن غذاهای گرم هیچگونه مانعی نداشته اما به مدت یک هفته از خوردن غذاهای جویدنی پرهیز کنید.
• از مکیدن و استفاده کردن نی برای خوردن و آشامیدن پرهیز نمایید.
• از کشیدن سیگار حداقل به مدت 5 روز خودداری نمایید.
• مراقبت ایمپلنت به همراه پیوند استخوان : بهتر است روز اول جراحی، تا قبل از خواب با فواصل زمانی 85 دقیقه از کمپرس یخ استفاده نمایید و پسفردای روز جراحی نیز کمپرس گرم هر 85 دقیقه تجویز میگردد.
• مراقبت ایمپلنت ازنظر مسواک زدن: در روز جراحی ایمپلنت نواحی دیگر دهان مسواک زده شود وناحیه ایمپلنت شده تا سه روز فقط با دهانشویه تمیز شود.از روز سوم یا از مسواک اسفنجی استفاده شود و یا با پنبه آغشته به کلرهگزیدین آرام محل کاشت ایمپلنت را تمیز نمایید،چون تمیزدبودن لثه دور ایمپلنت تأثیر بسیار زیادی در کاهش درد و سرعت ترمیم لثه دارد.
• تورم در هفته اول طبیعی بوده. همچنین درد و تب مختصر نیز بعد از جراحی معموالً وجود خواهد داشت.

مراقبت های دوره ای

• معموالً دو ماه پس از کاشت ایمپلنت دندان جهت قالبگیری روکش اصلی وقت گذاشته میشود که حدود سه جلسه به طول می انجامد.
• سه ماه پس از تحویل روکش، جهت مراقبت ایمپلنت بهمنظور عدم پرهیز غذایی و همچنین عدم اعمال فشارهای نابجا روی ایمپلنت دندان به کلینیک مراجعه فرمایید.
• مراجعات بعدی هر 1 ماه یا هر یک سال همانند چکاپ سالیانه دندانهای طبیعی میباشد.

مزایای ایمپلنت دندانی بر سایر روش ها چیست؟

1. بهبود ظاهر بیمار: ایمپلنت دندان کاملا شبیه دندانهای خود بیمار است و چون به گونه ای طراحی میشوند که بتوانند با استخوان جوش بخورند، دائمی هستند.
2. بهبود گفتار: ایمپلنت بیمار را از نگرانی لغزیدن و افتادن دندان مصنوعی هنگام صحبت کردن رها میسازد.
3. راحتی بیشتر: چون ایمپلنت جزیی از بدن میشود، داشتن آن در دهان، برخالف دندان مصنوعی، با ناراحتی همراه نیست.
4. آسانتر غذا خوردن: ایمپلنت عملکردی مانند دندان طبیعی دارد، بنابراین بیمار میتواند غذاها را به راحتی و بدون درد خورد.
5. بهبود سالمت دهان: برای کار گذاشتن ایمپلنت دندان نیازی به دستکاری، تراشیدن و کشیدن دیگر دندانها نیست. از آنجایی که دندانهای کناری برای نگه داشتن ایمپلنت دستکاری نمیشوند،بیشتر دندانهای طبیعی دست نخورده باقی میمانند تا سلامت دهان و دندان فرد ارتقا یابد.
6. دوام و استحکام: ایمپلنت دوام بسیار باالیی دارد و سالهای متمادی در دهان باقی میماند.
7. آرامش خاطر: بیمار در صورت استفاده از ایمپلنت از شرمساری درآوردن دندان مصنوعی و کلنجار رفتن با مواد چسبناک برای سر جا نگه داشتن آنها رهایی خواهد یافت.

مشکالتی که در نتیجه کاشت ایمپلنت برای بیمار اتفاق میافتد چیست؟

بعد از جراحی ایمپلنت تغییراتی بروز می کند که موقتی بوده و طول درمان این تغییرات از سه هفته تا شش ماه می باشد.

این عوارض ایمپلنت عبارتند از:

• لق شدن مختصر دندان کنار ایمپلنت این امر بعد از سه هفته تا یک ماه به حالت طبیعی خود برمی گردد.
• درد که امری اجتناب ناپذیر است و بسته به سختی جراحی و خصوصیات افراد کم یا زیاد می باشد ولی در هر صورت بهترین راه کنترل درد استفاده از مسکن می باشد.
• تورم بعد از گذاشتن ایمپلنت در بعضی بیماران وجود دارد و در موارد جراحی پیوند استخوان احتمال کبودی نیز می رود که معموال این عوارض ایمپلنت از روز بعد از کاشت ایمپلنت شروع می شود و پس از یک هفته بهبودی کامل می یابد.

اگر کسی پروتز بریج دارد امکان جایگزینی با ایمپلنت را دارد؟

بله چون با این کار لثه و استخوان زیر بریج تحلیل نمی رود، مواد غذایی جمع نمیشود و تاثیر تحلیل استخوان در صورت حذف میشود. در حال حاضر قیمت ایمپلنت های دندانی در حدی است که با یک بریج سه دندانی رقابت کند. پس بهتر است به جای درگیری دو دندان مجاور از امپلنت دندانی استفاده شود.همچنین دندان زیر روکش ممکن است بپوسد ولی ایمپلنت هیچگاه نمی پوسد.

روش های قالب گیری پروتز ایمپلنت دندانی کدام است؟

• تری باز یا Tray Open: قالبگیری در سطح فیکسچر و به صورت تری باز دارای دقت بالایی است و برای انتخاب اباتمنت های زاویه دار روش ایده آلی می باشد و اکثر متخصصین از این روش استفاده می کنند. در این روش از ایمپرشن کوپینگ های باز استفاده می شود و جابجایی اجزا در زمان برداشت قالب به حداقل می رسد.
  ابتدا ایمپرشن کوپینگ ها برروی فیکسچر بسته می شود و در اطراف آن ماده قالبگیری تزریق می گردد. در این روش از تری معمولی استفاده می شود با این تفاوت که جایگاه ایمپرشن ها را در آن سوراخ می کنند، بطوری که بعد از قرارگیری تری برروی ایمپرشن، نوک آنها از تری بیرون زده می شود. بدون برداشتن تری، پیچ ایمپرشن ها را باز کرده و سپس آنها به همراه قالب از روی ایمپلت برداشته می شود.
  بعد از انجام این مراحل، در لابراتوار آنالوگ برروی ایمپرشن باقی مانده در قالب بسته می شود. مدل بافت نرم در اطراف آن ساخته می شود و سپس گچ ریزی انجام می گیرد و اباتمنت مناسب انتخاب می گردد. پس از ساخت نشانگر موقعیت و موم گذاری، پروتز نهایی اباتمنت آماده می گردد و در داخل دهان امتحان می شود.
• تری بسته یا Tray Close: در صورتی که انتخاب اباتمنت امکان پذیر نباشد، از قالب گیری در سطح فیکسچر و به صورت تری بسته استفاده می شود، بطوری که می توان با استفاده از قرار گیری ایمپرشن کوپینگ برروی فیکسچر، محل اباتمنت و فیکسچر را در کست بازسازی نموده و در لابراتوار سایز و قطر اباتمنت انتخاب گردد.
  در این روش ایمپرشن کوپینگ به جای هیلینگ بسته می شود و در اطراف آن ماده قالبگیری تزریق می گردد. سپس تری قالبگیری برروی ایمپرشن کوپینگ ها قرار می گیرد. در این حالت نمای داخلی تری، محل قرارگیری ایمپرشن ها را نشان می دهد.بعد از انجام این مراحل، تری برای لابراتوار ارسال می گردد. آنالوگ را در داخل قالب قرار داده، مدل بافت نرم و لثه در اطراف ایمپرشن بازسازی شده و سپس گچ ریخته می شود که در این مرحله ایمپرشن و مدل بافت نرم از آن به صورت بیرون زده باقی می ماند.
  بعد از آن، ایمپرشن کوپینگ را باز کرده و اباتمنت بر اساس قطر، ارتفاع و زاویه مناسب انتخاب می شود. البته در این روش نشانگر موقعیت به منظور شناسایی موقعیت دقیق اباتمنت نیز ساخته می شود. بعد از انتخاب اباتمنت، موم گذاری و ساخت فریم فلزی انجام می گردد و تاج دندان پرسلن برروی فریم فلزی ساخته می شود.