انواع دندان ها

قبل ار بررسی انواع دندان باید بدانیم که دندان ها از لایه های مختلف مینا، عاج، پالپ و سمان تشکیل شده اند. مینا سخت ترین ماده بدن است که در قسمت بیرونی دندان قرار دارد. لایه بعدی عاج است که مینای دندان نرم تر است و درونی ترین لایه داخل دندان ها پالپ است که از اعصاب و عروق خونی ساخته شده است. لایه ی سمان (ساروج) در زیر لثه و روی ریشه دندان قرار دارد.

تعداد و انواع دندان‌های یک فرد با افزایش سن تغییر می‌کند. افراد معمولا در طول زندگی خود دو دسته دندان دارند دندان شیری و دندان دائمی. در این مقاله به بررسی انواع دندان ها و کاربرد های آنها می پردازیم.

انواع دندان های انسان کدامند؟

ثنایا

دندان های تیز جلوی دهان به دندان های ثنایا معروف هستند که صاف با لبه نازک هستند و غذا ها را گاز میگیرند و به قطعات کوچکتر تقسیم می کنند. دندان های ثنایا به دندان های قدامی نیز معروف هستند.

انسان ها (کودکان و بزرگسالان) هشت دندان قدامی دارند که شامل چهار دندان ثنایای مرکزی در جلوی دهان، دو دندان در هر ردیف، و یک دندان ثنایای جانبی در دو طرف دندان های ثنایای مرکزی قرار دارد.

دندان نیش

دندان های نیش تیز و نوک تیز هستند که در کنار دندان های ثنایا قرار می گیرند. دندانپزشکان دندان های نیش دندان های کاسپید یا دندان چشم نیز نامیده می شود. دندان نیش از همه دندان‌ها بلندتر است برای پاره کردن غذا از آنها استفاده می شود.

انسان ها چهار دندان نیش دارند. کودکان معمولاً اولین دندان نیش دائمی خود را در سنین 9 تا 12 سالگی در می آورند.

پرمولرها

دندانهای پرمولر بزرگتر از دندانهای ثنایا و نیش هستند. آناتومی انواع دندان های پرمولر طوری است که برجستگی های زیادی دارند که به جویدن و آسیاب کردن غذا کمک می کنند. افراد بالغ دارای هشت دندان پرمولر هستند. دندان های پرمولر اول و دوم در کنار دندان های نیش قرار می گیرند.

کودکان دندان های پرمولر ندارند. این دندان ها برای اولین بار در سنین 10 تا 12 سالگی به عنوان دندان های دائمی از لثه بیرون می زند.

مولرها

مولرها همان دندان های آسیاب با سطح بزرگ و برآمدگی هایی هستند که غذا را می جوند و آسیاب کنند. بزرگسالان در مجموع 12 دندان آسیاب دائمی دارند که شش دندان در فک پایین و  شش دندان در فک بالا و کودکان دارای 8 دندان آسیاب هستند.

آخرین دندان‌های آسیاب همان دندان‌های عقل هستند که معمولاً بین 17 تا 30 سالگی بیرون می‌آیند. دندان های عقل در آخر ردیف دندان ها، در گوشه های دور فک قرار می گیرند. بعضی از انسان ها دندان عقل ندارند، یا ممکن است دندان‌ها به صورت نهفته باقی بمانند و هرگز در دهان ظاهر نشوند.

دندان های عقلی که نصفه بیرون می آیند یا در موقعیت نامناسبی قرار می گیرند، می توانند عفونت یا آسیب به نواحی اطراف را افزایش دهند در این صورت مراجعه به دندانپزشک ضروری است.

اگر دندان عقل دچار پوسیدگی، درد یا عفونت باشد، در این صورت دندان‌پزشک باید به برداشتن دندان عقل اقدام کند. انسان ها برای جویدن به دندان های عقل احتیاجی ندارند و تمیز نگه داشتن توجه به بهداشت آنها به خاطر موقعیت بسیار عقب در دهان سخت است.

تعداد انواع دندان ها

کودکان 20 دندان شیری دارند. دندان های شیری معمولا زمانی که نوزادان حدود 6 ماهه هستند شروع به در آمدن میکنند. کودکان معمولا تا سن 3 سالگی تمام دندان های شیری خود را در می آورند.

دندان های شیری به تدریج می افتند و 28 دندان دائمی جای آنها در می آید. گاهی اوقات دندان‌های دائمی باعث افتادن دندان‌های شیری می شود و گاهی هم دندان‌های دائمی از طریق لثه‌های پشت آخرین دندان شیری در فک بیرون می‌آیند.

اولین دندان‌های دائمی که از لثه بیرون می‌آیند، چهار دندان آسیاب اول یا 6 ساله هستند، به این دلیل که معمولاً زمانی که کودک حدود 6 سال دارد بیرون می‌آیند.

دندان های ثنایای مرکزی پایینی اولین دندان هایی هستند که می افتند. دندانهای ثنایای مرکزی دائمی تقریباً همزمان با اولین مولرهای در سنین 6 تا 7 سالگی رویش دارند.

انسان ها معمولا تا 14 سالگی تمام دندان های شیری خود را از دست می دهند.

طبق انجمن دندان‌پزشکی آمریکا در اواخر نوجوانی تا اوایل بیست سالگی، افراد معمولا چهار دندان عقل خود را نیز در می آورند که در مجموع دندان به بزرگسالان به ۳۲ عدد می رسد.

سن رویش یا ظاهر شدن انواع دندان‌ها از کودکی به کودک دیگر متفاوت است، بنابراین اگر دندان‌های کودکشان دقیقاً از الگوهای بالا پیروی نمی‌کند، والدین یا مراقبان نگران نباشند. اگر تاخیر رویش دندان های کودکان بیشتر از یکسال بود، بهتر است با دندانپزشک مشورت شود. دندانپزشکان می توانند از اشعه ایکس عکس بگیرند تا مطمئن شوند که دندان های بالغ وجود دارند و به درستی رشد می کنند.

برای چکاب انواع دندان چه وقت باید به دندانپزشک مراجعه کرد؟

مردم باید به طور منظم با دندانپزشک قرار ملاقات بگذارند.

دندانپزشک با توجه به سلامت دهان و دندان خود تصمیم می گیرد که هر چند وقت یک بار یک فرد به معاینه نیاز داشته باشد.

در صورت مشاهده علائم غیرعادی مانند زخم، عفونت، التهاب یا خونریزی، فرد باید به دندانپزشک مراجعه کند.

برخی از مشکلات دهان و دندان که لازم است به دندان پزشک مراجعه شود عبارتند از:

• پوسیدگی دندان
• بیماری لثه
• از دست دادن دندان
• سرطان دهان